طرح توجیهی بسته بندی خرما | نمونه طرح توجیهی منطقه آزاد ارس

 معرفی طرح توجیهی بسته بندی خرما | نمونه طرح توجیهی منطقه آزاد ارس

2-1- نام محصول:

خرمای مضافتی بسته‌ بندی شده

2-2- میزان آشنایی با وضعیت صنعت مورد نظر را در ذیل قید فرمایید.

خرما یکی از محصولات کشاورزی مهم است که عمده تولید این محصول در استان‌ های جنوبی انجام می‌ شود و به دلیل کاربردهای زیاد آن در صنایع غذایی به عنوان یک محصول استراتژیک کشاورزی محسوب می‌ شود. این محصول در حال حاضر با توجه به کارهایی که در زمینه مکانیزه نمودن داشت، برداشت و بسته‌ بندی و همچنین تقویت و راه‌ اندازی صنایع جانبی آن انجام شده است از توان صادراتی بالایی برخوردار است.

از آنجا که این شرایط زمینه را برای رشد بهتر و بیشتر انواع خرما ها در ایران فراهم می آورد، لذا می توان بهترین و مرغوب ترین محصولات را از آن خود ساخت. خرما مضافتی از جمله خرما های تولیدی ایران هستند که در جهان طرفداران زیادی دارد. یه همین جهت نمونه خرماهای مرغوب ایرانی را در هیچ کجای دنیا نمی توان یافت زیرا محل کشت و شرایط مهیا شده جهت رشد این نوع خرما ها فقط در زمین های برخی نقاط ایران امکانپذیر است و کشت حاصل‌ خیز و مفید را در بردارد.

کشورهای بسیاری در صدد آن هسند تا بتوانند بخشی از مرغوبیت خرما های تولیدی ایران را در تولیدات خود محقق سازند ، درصورتی که این امر ممکن نخواهد بود و علت آن جز شرایط مناسب کشت نمی باشد. از آنجا که خرید خرما توسط کشورهای اروپایی از ایران همیشگی بوده، اکثریت این کشورها به دنبال کیفیت و طعم خاص و منحصر بفرد خرما های ایرانی می باشند. حال جالب است بدانید کشوری مانند هند بیشترین خرید خرما را از ایران داشته و دارد.

این کشورها از آن جهت به دنبال خرید خرما از ایران هستند که چون در کشورهای اروپایی شرایط مناسب آب و هوایی کافی وجود ندارد، لذا زمینه برای کشت و پرورش خرما امکان ندارد. به همین جهت نه تنها در تناژ های بالا بلکه حجم انبوه و به صورت عمده خرما را خریداری می کنند تا ضمن اینکه جوابگوی نیازهای کشور خودشان باشد، بتوانند به سایر کشورها نیز صادر نمایند.

روش های بسته بندی خرما در ایران به صورت سنتی و قدیمی باشد. با توجه به اینکه خرمای تولیدی در ایران یکی از مرغوب ترین خرماهای دنیاست ولی به علت وضع نامطلوب بسته بندی و عدم رعایت استانداردهای بین المللی نتوانسته در بازار جهانی موقعیت مناسبی را کسب نماید.

درصد زیادی از خرمای تولیدی در حال حاضر به مصرف داخلی می رسد و یا در اثر عدم رعایت نکات بهداشتی از بین می رود. بسته بندی سنتی که معمولا با استفاده از حصیرهای بافته شده از برگ خرما و یا در کارتن ها و مقواهایی که اصول بهداشتی رعایت نمی شود انجام می گردد که همین موضوع بعضا باعث افت صادرات این محصول هم شده است.

2-3- هدف از تولید محصول:      عرضه در بازار ارس ¨             عرضه در بازار ایران þ              صادرات þ

2-4- وضعیت عرضه و تقاضای محصول و پیش‌ بینی میزان مصرف آینده:

3- مشخصات تولید:

4- برنامه‌ ریزی زمانی:

* فاز بهره برداری اصلی: تعداد سالهایی که می خواهید تولید نمایید. (1 الی 50 سال)

* لطفا جدول کامل برنامه زمان بندی پیوست (فرم 3) تکمیل گردد.

5- نرخ تنزیل کل سرمایه‌ گذاری:  18 (درصد)

نر خ تنزیل نر خ محاسبه IRR (نر خ بازگشت سرمایه)و NPV (ارزش کنونی درآمدها و هزینه ها که در سالهای آتی دریافت یا پرداخت می شوند بر اساس ارزش امروز محاسبه می شود.) نرخ تنزیل بر اساس هزینه فرصت سرمایه و به عنوان نر خ ریسک پروژه تنظیم می‌ گردد.

6- مشخصات زمین و ساختمان

موقعیت زمین محل اجرای طرح:

در صورت درخواست زمین برای ساخت و ساز جدول زیر تکمیل شود.

(تذکر : مقدار زیر بنا بر اساس سطح اشتغال 60 درصد زمین و سطح تراکم 120 درصد و حداکثر در 2 طبقه تعیین گردیده است)

در صورت استیجاری‌ بودن محل فعالیت جدول زیر تکمیل گردد:

7- فرآیند تولید:

خرما محصولی فصلی بوده و خرید و انبارش خرما طی چند ماه انجام گرفته و انبارش می‌ شود. با توجه به اینکه خرما سورت ‌شده و بسته‌ بندی شده دارای ماندگاری کم بوده و بایستی زود مصرف شود، لذا در صورت سفارش مشتری، خرما شسته شده، سورت‌ بندی و بسته‌ بندی می‌ شود.

فرآیند انبارش، سورتینگ و بسته‌بندی خرما بشرح ذیل می‌باشد.

کنترل و بازرسی در مرحله مواد اولیه

علاوه بر بررسی خصوصیات ظاهری خرما مثل رنگ ، بو ، طعم و رطوبت خرما بایستی خرمای مصرفی از نظر میزان و درصد مواد تشکیل دهنده و همچنین از نظر آلودگی میکروبی تحت بررسی قرار گیرد.

علائم فیزیکی مثل طعم ، رنگ ، بو و رطوبت توسط علائم ظاهری و روش های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می ‌گیرد.

برای تعیین درصد ترکیبات و میزان آلودگی ‌های میکروبی از روش آزمایش و استخراج و تیتراسیون و کشت میکروبی استفاده می‌ گردد.

انبارش اولیه (پیش سردخانه)

پس از کنترل کیفیت اولیه، خرما در انبار پیش سردخانه در دمای بالای صفر درجه نگهداری می‌ شوند تا در صورت سفارش مشتری وارد خط تولید شده و عملیات شستشو و سورتینگ انجام گیرد. لازم به ذکر می‌باشد انبارش خرما در انبار  پیش سردخانه به صورت عریضی و فله‌ ای بوده تا کارتن‌ ها دچار له‌ شدگی نشوند.

شکل  1: خرما فله‌ای

شستشو

انواع خرمای ورودی زمانی که در سیلو ذخیره می شود، توسط آب به طور سطحی شسته می شود. سپس توسط یک مارپیچ، از سیلو که به صورت یک استخر ساخته شده است، به قسمت شستشو منتقل می شود . قسمت شستشو عبارت است از یک حوضچه که آب تمیز در آن توسط نازل هایی به روی خرماهایی که از مارپیچ خارج می شود می ریزد و شستشوی ثانویه را انجام می دهد. خرماهایی که توسط ماپیچ حمل می شوند داخل یک سبد فلزی می ریزند و آب تمیز توسط نازل در آنجا سطح میوه ها را شستشو می دهد . استفاده از سبد فلزی بدین منظور است که اگر برگ یا خاشاک در بین میوه ها وجود داشته باشد آن را جدا نماید. در مرحله بعد خرماهایی که داخل سبد ریخته شده توسط یک مارپیچ دیگر که به صورت شبکه ساخته شده است، وارد یک استوانه می شوند و به این ترتیب به داخل سالن تولید وارد می شود. این استوانه مجهز به نازل های آب بوده و از داخل خرماها را شستشو می دهد. این مرحله آخرین مرحله شستشوی خرما می باشد که جمعاً خرما در سه مرحله شستشو می شود. مارپیچ های مورد استفاده از جنس استیل بوده و هرکدام مجهز به موتورهایی می باشند.

شکل  2: شستشوی خرما

نکات مهم:

• آب مورد استفاده جهت شستشوی خرما در خط تولید منحصرا باید آب آشامیدنی با ویژگیهای مطابق با آخرین تجدید نظر استاندارد ملی ایران به شماره 1011 و 1053 باشد.
• در صورت سیرکوالسیون آب باید قبل از استفاده مجدد، آن را بطور کامل سالم سازی و تصفیه نمود. به نحوی که ویژگیهای آن مطابق با استانداردهای فوق باشد.
• در مورد خرمای نرم که امکان شستشوی آن وجود ندارد (بدیل تجمع آب زیر پوست خرما و در نتیجه ترشیدگی آن، ضمن اینکه باید محصول عاری از هرگونه اجرام خارجی باشد باید روی برچسب بسته بندی عبارت ” قبل از مصرف به اندازه نیاز شسته شود” درج گردد.
• جهت زدودن گرد و غبار سطحی خرمای نرم از سیستم های اتوماتیک polishing استفاده می‌ گردد.

کنترل کیفیت حین تولید

محصول در حین تولید باید از نظر بهداشتی و عدم آلودگی و همچنین کنترل میزان مخمرها مورد بررسی قرار می گیرد.

سورتینگ

سورتینگ به معنای جدا کردن خرماهای نامناسب، لهیده یا فاسد شده از بقیه میوه ها و یا به عبارتی دسته بندی آنها می باشد. در کارخانه های مواد غذایی به علت اینکه مواد اولیه از نظر کیفی دسته بندی می شوند، باید این عمل توسط کارگر انجام شود. جهت انجام سورتینگ و جداسازی مواد اولیه نامرغوب می توان از روش های مختلفی استفاده نمود ولی بهترین روش این است که خرماها را بر روی یک نوار نقاله قرار داده که این نوار با سرعت کم حرکت کرده و خرماها بر روی آن به آرامی حرکت می کنند و اگر خرمای فاسد یا غیرقابل استفاده در بین آنها وجود داشته باشد توسط کارگر از آنجا جدا شده و خرما های سالم به قسمت بعد حرکت می نمایند .

مواردی که از نظر درجه بندی حائز اهمیت است عبارتند از:

• درجه‌ بندی از نظر اندازه (ریز- درشت)
• درجه‌ بندی از نظر رنگ (روشن- تیره)
• درجه‌ بندی از نظر استقامت (نرم- سخت)

شکل  3: سورتینگ خرما

نم گیری

 برای حذف رطوبت محصول آن را از دستگاه‌ های نم گیری ویژه ای عبور می دهند. این دستگاه‌ ها معمولا مجهز به تعدادی پنکه بوده که به وسیله آنها هوای معمولی و یا گرم بر روی محصول وزیده می شود . البته باید توجه داشت در صورتیکه رطوبت خرما بالا باشد (بیش از 20 درصد) آن را باید در دستگاه‌ های خشک کن (کابینتی یا تونلی) خشک نمود . دمای خشک کن نباید از 54 درجه سانتی‌ گراد تجاوز نماید چون در اینصورت رنگ محصول بدلیل انجام برخی واکنشهای شیمیایی تیره می گردد.

نکات مهم:

• عملیات خشک کردن خرمای خشک و نیمه خشک جهت تنظیم رطوبت محصول می تواند توسط دستگاه یا در اتاق خشک کن انجام گیرد .این مرحله بایدسریع انجام شود تا از رشد و نمو میکرو ارگانیسم ها و تخمیر خرما جلوگیری گردد.

هسته‌ گیری (در صورت سفارش مشتری)

این مرحله توسط دستگاه هسته‌ گیری صورت می‌ گیرد. این دستگاه شامل یک محور که به الکترو موتوری وصل است، می باشد که دارای دو تیغه عمودی در طرفین خود و به صورت قرینه است. خارج از این محور یک فیلتر وجود دارد که با چرخش محور تیغه ها خرما بریده شده و هسته آن از قسمت بخصوصی خارج می شود لازم به ذکر است که هسته گیر انواع مختلفی دارد. کارخانه مد نظر در این پروژه به دلیل مقرون به صرفه بودن و هم چنین کاربرد هسته گیر از نوع مذکور استفاده می کند.

بسته‌ بندی

پس از درجه‌ بندی خرما یا هسته‌ گیری خرما توسط دستگاه هسته‌ گیری خرماها توسط نقاله‌ های مخصوص به قسمت بسته‌ بندی و توزین وارد شده و در بسته‌ های 450، 250، 900 گرمی قرار گرفته و روکش می‌ شود.

شکل  4: بسته بندی خرما

نکات مهم:

بسته بندی مناسب می تواند به عنوان یک عامل فیزیکی مانع ارتباط بین مواد غذایی و حشرات آفت گردد. یکی از اهداف مهم بسته بندی، حفظ کیفیت محصول از طریق جلوگیری از دسترسی آفات به آن می باشد .نوع مواد بسته بندی باید متناسب با نوع تیمارهای آلودگی زدایی انتخاب شوند. مثلا در صورتی که از روش پرتو افکنی جهت کنترل و از بین بردن آفت انباری استفاده می شود، مواد بسته بندی از جنس پلی پروپیلین برای جلوگیری از آلودگی مجدد خرماهای بسته بندی شده، مؤثرتر از پلی اتیلن هستند .علاوه بر نوع پوشش، میزان ضخامت آن به عنوان عامل مهمی در کنترل آلودگی نقش دارد .ترکیبی از پوشش‌ها نظیر پلی اتیلن و پلی پروپیلن یا پلی استر و پلی پروپیلین مفید خواهد بود.

کنترل کیفیت نهایی

محصول نهایی نیز بایستی از نظر رنگ ، بو ، مزه کنترل شده و بایستی فاقد هرگونه آلودگی میکروبی باشد.

انبارش نهایی (سردخانه)

پس از کنترل کیفیت نهایی، خرماهای بسته‌ بندی شده در سردخانه (انبار محصول)، نگهداری و به بازار مصرف (مشتری) ارسال می‌ شود.

شکل  5: سردخانه خرما (انبار محصول)