طرح توجیهی تولید کود بیولوژیک

معرفی طرح توجیهی تولید کود بیولوژیک

کود بیولوژیک(زیستی)، به مواد حاصل خیز کننده‌ای گفته می‌شود که حاوی تعداد کافی از یک یا چند میکرو ارگانیسمهای مفید خاکزی هستند که ابتدا کشت و تکثیر داده می‌شوند و سپس به همراه نگهدارنده‌های خاصی به صورت مایع یا خشک بسته بندی و عرضه می‌شوند.

امروزه آلودگی های زیست محیطی و بهداشتی که از مصرف کودهای شیمیایی حاصل می‌شود، متخصصین را بر آن داشته که هر چه بیشتر از موجودات زنده خاک در جهت تامین نیازهای غذایی گیاه کمک بگیرند و بدین سان تولید و مصرف کودهای بیولوژیک به عنوان مهمترین تحول در زمینه کشاورزی به شمار رفته و مورد توجه سرمایه گذاران بخش کشاورزی در سطح جهان قرار گرفته است.

کود بیولوژیک لازمه اصلی برای بهبود وضعیت خاک می باشد که می تواند به صورت یک بخش در سطح خاک مورد استفاده قرار گیرد و یا می تواند در داخل خاک وارد گشته و یا از طریق شخم با آن مخلوط گردد. کود بیولوژیک در بسیاری از مواقع خاک را از آلودگیهای ناشی از وجود برخی حشرات و بیماریهای مزاحم و مضر مصون نگاه می‌دارد و برعکس جمعیت میکرو ارگانسیم های مفیدی را که می توانند برخی از عوامل مضر را کنترل نمایند، در خاک افزایش می‌دهد و باعث رشد گیاهانی سالمتر و قویتر شده که این گیاهان می‌توانند در برابر آفات و بیماریها مقاومت بیشتری داشته باشند.

کود بیولوژیک انواع مختلفی دارد که در این طرح محصول اصلی کود بیولوژیک فسفره می‌باشد. میکرو ارگانیسم های حل کننده فسفات بصورت ساپروفیت در منطقه ریشه (ریزوسفر) فعالیت نموده و با مصرف ترشحات ریشه ترکیبات نامحلول فسفات (مانند تری کلسیم فسفات) را بصورت محلول قابل جذب گیاه در می‌آورند. این میکرو ارگانیسمها با تولید و ترشح اسیدهای آلی اعم از مالیک، سوکسینیک، پیروپیونیک، لاکتیک، سیتریک، کتوگلونیک در حلالیت فسفاتهای معدنی و کم محلول موثر می باشند و بعلاوه بسیاری از آنها با تولید آنزیم فسفاتاز آزاد شدن فسفر از ترکیبات آلی فسفر دار را موجب می‌شوند.

در ایران نیز پس از طی مراحل متعدد 22 سویه (باکتری مولد اولیه) باکتری حل کننده فسفات از خاکهای بومی ایران جدا سازی شد و از این تعداد در نهایت دو سویه برتر برای فرمولاسیون کود زیستی انتخاب گردید. این کود زیستی حاوی دو نوع باکتری می‌باشد که با تولید اسیدها آلی باعث رهاسازی فسفات از ترکیبات معدنی و با تولید و ترشح آنزیم فسفاتاز باعث رهاسازی فسفات از ترکیبات آلی می‌شود.

هم اکنون محصول در بسته های 100 گرمی پودر جامد مرطوب، استریل و قابل نگهداری در دمای اتاق به مدت حداقل شش ماه عرضه می‌شود. هر بسته برای مصرف در یک هکتار به همراه حداکثر 50 درصد کود شیمیایی فسفاته مصرفی توصیه شده برای هر مزرعه بکار می‌رود.

معرفی بازار هدف

بازار اصلی محصول طرح مصارف کشاورزی است. کود بیولوژیک در کلیه کاربردهای کشاورزی اعم از سبزیجات، صیفی جات، درختان مثمر و غیر مثمر، فضاهای سبز، چمن کاری، گل کاری، جنگل کاری، پرورش قارچ و… قابل استفاده می باشد. یکی از مزایای کاربرد کودهای بیولوژیک افزایش راندمان استفاده از آب توسط گیاه است. از طرف دیگر به کارگیری کودهای بیولوژیک از سفت شدن خاکهای زراعی نیز جلوگیری کرده و این امر باعث افزایش حرکت آب و هوا در خاک شده و رشد ریشه را تقویت می کند.

با توجه به آنکه شرایط آب و هوایی، ویژگیهای خاک و موقعیت جغرافیایی، استان آذربایجان شرقی را به منطقه‌ای مناسب و مستعد برای کشاورزی و تولید انواع محصولات باغی، زراعی، سبزی و صیفی و حبوبات تبدیل کرده است بازار مناسبی برای محصول طرح در این استان در دسترس می‌باشد.

لازم به ذکر است با بررسیهای به عمل آمده عمده نیاز داخل به این محصول از طریق واردات تامین میگردد. لذا با احداث این واحد میتوان شاهد بازار رقابتی در داخل کشور باشیم و بخش عمده‌ای از نیاز به این محصول به جای واردات از واحدهای تولیدی داخل کشور تامین گردد.

با استناد به اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت هم اکنون 10 واحد در کشور در زمینه تولید کود بیولوژیک فعالیت دارند که مجموع ظرفیت اسمی این واحدها حدود 000،32 تن در سال می‌باشد. با توجه به بررسی‌های به عمل آمده عمده این واحدها به تولید کود ورمی کمپوست فعالیت دارند که دارای کاربری متفاوتی با محصولات طرح حاضر می‌باشد. لازم به ذکر است در استان آذربایجان شرفی واحدی در زمینه تولید کود بیولوژیک فعال نمی‌باشد که این خود نقطه قوتی برای احداث واحد مربوطه در این استان می‌باشد.