طرح توجیهی کنسانتره خرما

معرفی طرح توجیهی کنسانتره خرما

هر محصول ویژگی ها و مشخصات خاصی دارد که پیش از هر گونه بررسی فنی، مالی و اقتصادی طرح، لازم است این خصوصیات به درستی شناخته شوند. شناخت صحیح مشخصات و انواع مختلف محصول، بدون تردید راهنمای مناسبی جهت تصمیم گیری های لازم در انتخاب روش و عملیات تولید و محاسبات بعدی مورد نیاز خواهد بود. محصول تولیدی در این طرح کنسانتره خرما می باشد.

کنسانتره خرما ماده ای خمیر مانند است که از خرما به دست می آید و به صورت کم کردن آب آن غلظت رب مانندی به خود می گیرد که در صنایع و مواد غذای کاربرد فراوانی دارد. کنسانتره خرما ، محصولی است کاملا طبیعی و ارگانیک که حاصل استخراج عصاره خرما در فرآیندی نوین و پیشرفته است ، محصولی برآمده از این فرآیند عمده خواص اصلی خرما را در خود حفظ نموده و سرشار از املاح مفید موجود در خرما مانند پتاسیم ، منیزیم ، کلسیم و آهن است و دارای طعم و عطر خرما و رنگ دانه های آن و حاوی قندهای طبیعی میوه مانند فروکتوز وگلوکز بوده و فاقد ساکارز است.

1-1- نام و کد آیسیک کنسانتره خرما

طبق اطلاعات بدست آمده از سایت بهین‌یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت، محصول با کد آیسیک زیر تولید می شود.

1-2- شماره تعرفه گمرکی کنسانتره خرما

بر اساس اطلاعات اداره گمرک شماره تعرفه گمرکی محصول طرح به صورت ذیل می‌ باشد.

1-3- شرایط واردات کنسانتره خرما

با مراجعه به کتاب مقررات بازرگانی خارجی کشور بر اساس قانون صادرات و واردات، محدودیتی برای واردات کنسانتره خرما وجود ندارد. این محصولات باید با استانداردهای ملی ایران منطبق باشد. همچنین ورود این محصول موکول به رعایت ماده 16 قانون نظارت بر مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی مصوب 1346 می باشد. همچنین ورود محصولاتی که منع شرعی داشته باشد ممنوع است.

1-4- بررسی استانداردهای موجود در مورد کنسانتره خرما

بر اساس سامانه اطلاع رسانی سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران استانداردهای زیر جهت تولید کنسانتره خرما استفاده می شود.

جدول 1: استانداردهای کنسانتره خرما

1-5- بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه تولید داخلی و جهانی کنسانتره خرما

قیمت انواع کنسانتره خرما نظیر سایر کالاها تحت تاثیر بازار عرضه و تقاضا تعیین می گردد. قیمت های مربوط به این محصولات با توجه به نوع محصولات، کیفیت محصولات و مشخصات آن دارای تنوع می‌باشد. پارامترهای مختلفی بر قیمت یک محصول تاثیر می‌گذارند که برخی از آنها در ذیل شرح داده شده است:

• قیمت مواد اولیه مصرفی که یکی از مهمترین هزینه های متغیر تولید می باشد و نقش عمده ای را در تعیین قیمت تمام شده محصول دارد.
• منطقه جغرافیایی احداث واحد به خصوص از لحاظ دسترسی به منابع تامین مواد اولیه و کانون های مصرف محصول، هزینه های مربوطه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• نوع تکنولوژی مورد استفاده از طریق تاثیر بر سرمایه گذاری، کیفیت محصول تولید شده و میزان ضایعات و … بر قیمت فروش محصول موثر است.
• هزینه های نیروی انسانی مورد نیاز تاثیر مستقیم بر هزینه های متغیر تولید و قیمت تمام شده محصول دارد.
• ظرفیت تولید واحد بر روی قیمت فروش محصول موثر است به . این ترتیب که افزایش ظرفیت تولید از طریق سرشکن نمودن هزینه های سربار باعث کاهش قیمت تمام شده محصول می‌گردد.

با توجه به نکات مذکور، قیمت فروش محصول تولید شده علاوه بر اینکه باید هزینه‌های تولید را تامین نماید، باید توانایی سهم‌ گیری از بازار را داشته باشد. همچنین در صورتی که صادرات محصول تولیدی نیز مد نظر باشد، قیمت گذاری باید به نحوی باشد که رقابت با تولیدکنندگان خارجی امکان پذیر باشد.

1-5-1- بررسی قیمت‌ های داخلی کنسانتره خرما

تعیین قیمت‌ های محصولات کنسانتره خرما در داخل کشور بیشتر به صورت رقابتی صورت می‌ گیرد. مهم‌ ترین شرکت‌ های تولید‌ کننده کنسانتره خرما در داخل کشور در جدول 2 آورده شده است. همچنین متوسط قیمت فروش هر یک از محصولات در جدول 3 ارائه گردیده است.

جدول 2: شرکت‌ های تولید کننده کنسانتره خرما داخل کشور

جدول 3: متوسط قیمت‌ های قابل ارائه کنسانتره خرما در بازارهای داخل

1-5-2- بررسی قیمت‌ های جهانی کنسانتره خرما

متوسط قیمت های جهانی انواع کنسانتره خرما مطابق جدول 4 می‌ باشد.

جدول 4: قیمت‌ های قابل ارائه محصولات در بازارهای بین‌ المللی

1-6- موارد مصرف و کاربردهای محصولات

کنسانتره خرما یا شهد خرما ، بسیار شفاف و دارای رنگ قرمز یاقوتی و با توجه به میزان رنگ بری تا قهوه ای روشن و زرد کهربایی قابل دستیابی است. میزان بریکس آن قابل تنظیم بوده و معمولا از بریکس 69 تا 73 قابل عرضه می باشد ، دارای ویسکوزیته مناسب جهت مصرف در صنایع غذایی است. به دلیل ایجاد شفافیت و سیالیت ، پکتین از کنسانتره خرما جدا شده و از این رو این محصول فاقد پکتین است.

کنسانتره خرما سرشار از انواع املاح موجود در خرما به ویژه پتاسیم ، منیزیم ، کلسیم است. به دلیل وجود میزان قابل توجهی پتاسیم ، مصرف آن موجب ایجاد تعادل ما بین پتاسیم و سدیم در بدن گردیده و فشار خون را به طور مطلوبی کنترل می نماید.

حاوی رنگ دانه های طبیعی از جمله پلی فنل ها است به همین دلیل یک آنتی اکسیدان و ضد سرطان قوی است.

کنسانتره خرما به دلیل خالص بودن و طبیعی بودن و دارا بودن خواص میوه ای ، اندیس فرمالین بالایی دارد از این رو در بین انواع کنسانتره میوه دارای ویژگی خاصی است.

کنسانتره خرما نیز مانند قند مایع خرما حاوی قندهای طبیعی میوه یعنی فروکتوز و گلوکز و فاقد ساکارز است. کاملا طبیعی و ارگانیک و فاقد هرگونه مواد افزودنی ، نگهدارنده و شیمیایی است و  گلاسیمیک ایندکس (Glacemic Index) آن پایین می باشد. جاذب رطوبت است و به محصولات شیرینی ، کیک و کلوچه لطافت و تازگی می بخشد.دارای حلالیت بسیار بالا در مایعات حتی در دماهای پایین است.

کنسانتره خرما نیز مانند قند مایع خرما با توجه به خواص و ویژگی های آن به دو صورت مصارف خانگی و عمومی و همچنین مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

1- مصارف خانگی و عمومی

باتوجه به ارزش غذایی و خواص دارویی کنسانتره خرما ، این محصول در مصارف خانگی می تواند به تنهایی و یا به عنوان مکمل سالم غذایی به همراه انواع فرآورده های لبنی ، دسرها ،بستنی ، ارده ، در انواع شیرینی ها و یا مرتبه انواع سس ها و چاشنی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

تنظیم فشار خون ، تامین املاح مورد نیاز بدن مانند پتاسم ، منیزیم ، کلسیم و آهن ، خواص ضد سرطانی قوی به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها ، تامین انرژی مورد نیاز فکری و جسمی برای کودکان ، ورزشکاران و افراد سالخورده از ویژگی های مهم این محصول است.

2- مصارف صنعتی

با توجه به طبیعی بودن ، دارا بودن خواص میوه ای و اندیس فرمالین بالا ، حتی بیشتر از اندیس فرمالین کنسانتره سیب و انگور ، کنسانتره خرما به ویژه نوع رنگبری شده آن یکی از بهترین جایگزین های کنسانتره سیب و انگور می باشد که با توجه به قیمت و زمان ماندگاری آن بدون نیاز به نگهداری در سردخانه و یا بسته بندی اسپتیک ، استفاه از آن بسیار اقتصادی تر است.

 به عنوان مکمل انواع فرآورده های لبنی و بستنی با طعم خرما

 در تولید انواع نوشابه ها ، آب میوه ها و شربت ها با طعم خرما

1-7- کالاهای جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف کنسانتره خرما

از جمله موارد جایگزین کنسانتره خرما می‌ توان به انواع کنسانتره میوه ها مانند سیب و انگور و سایر میوه ها، انواع شکر و شیرین کننده های مصنوعی اشاره نمود.

در مقایسه با سایر کنسانتره ها و مواد شیرین کننده مصنوعی، این محصول دارای ویژگی های با ارزش و قیمت مناسبی می باشد و به همین علت در آینده به عنوان مکمل برای مصارف صنعتی جایگزین مناسبی از نظر اقتصادی است.

جدول 5: کالاهای جایگزین طرح

1-8- اهمیت استراتژیکی کنسانتره خرما در دنیا

ایران بزرگ ترین تولید کننده خرما در جهان محسوب می شود بطوریکه علی الرغم این جایگاه در تولید در بازارهای خارجی در رتبه های خوبی قرار نگرفته است. از طرفی میزان ضایعات انواع محصولات خرما در ایران بیش از 30 درصد بوده و عمدتا از نوع درجه دوم، سوم و چهارم می باشند. عمده تولید محصول خرما در استان های جنوبی انجام می شود و به دلیل کاربردهای زیاد آن در صنایع غذایی یک محصول استراتژیک کشاورزی محسوب می شود. با توجه به اینکه میزان ضایعات محصول خرما بالا می باشد بنابراین سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی موجب کاهش این ضایعات و بر طرف کردن نیاز بازار داخل و صادرات مازاد آنها و ارزآوری بسیار مناسبی برای کشور می گردد. استان سیستان و بلوچستان که در این گزارش برای اجرای طرح تولید کنسانتره خرما مورد بررسی قرار می گیرد، با توجه به وسعت زیاد و با توجه به اینکه بیشترین سطح زیر کشت خرما از انواع مرغوب و دومین تولید کننده این محصول استراتژیک کشور می باشد می تواند با برنامه ریزی های مدون و حمایت دولت از تولیدکنندگان و صنایع فرآوری خرما از جمله صنعت تولید کنسانتره خرما در این استان گام های مهمی در توسعه صادرات غیر نفتی بردارد.

با توجه به سنتی بودن کشاورزی و پراکندگی باغات در سطح استان و بسته بندی نامناسب، ضایعات بسیاری در این محصول وجود دارد. از طرفی کمبود صنایع تبدیلی و بسته بندی و نبود انبار و سردخانه جهت نگهداری و نبود صنایع فرآوری مناسب، خرما با قیمت پایین و به صورت فله ای به کشورهای همسایه صادر می شود که موجب از دست دادن ارزش افزوده اصلی محصول می شود. بنابراین با توجه به مسائل فوق توجه ویژه به صنایع تبدیلی و فرآوری در این حوزه دارای اهمیت بسیاری است و موجب ارزآوری مناسبی برای کشور می گردد.