طرح توجیهی تولید صنایع غذایی بر پایه بیو تکنولوژی

معرفی طرح توجیهی تولید صنایع غذایی بر پایه بیوتکنولوژی

امروزه کمتر کسی در جوامع علمی وجود دارد که به اهمیت بیوتکنولوژی و تأثیر آن بر روی زمینه های مختلف آگاهی نداشته باشد. دانشی که محور پیشرفت و توسعه در بسیاری از کشورها گردیده است و سبب ایجاد تحولات عظیمی در بخشهای پزشکی، داروسازی، کشاورزی، صنعت و معدن و غیره شده است.

بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی که تأمین کننده نیاز غذایی بشر از هزاران سال پیش تاکنون بوده است تأثیر مهم عمیق داشته است تا آنچه واقعا بشر خواهان آن است را برای وی تأمین نماید.

صنایع غذایی که آخرین حلقه زنجیره بخش کشاورزی می باشد. یکی از مستعدترین زمینه های حضور و فعالیت بیوتکنولوژی می باشد زیرا این صنعت برای بر آورده ساختن نیازهای غذایی سالم ، ارزان، بهداشتی و کافی برای جمعیت کنونی و آینده نیاز به روشهای جدید، سریع و کاربردی تر دارد که می تواند آنها را در دنیای بیوتکنولوژی بیابد.

در این طرح سعی گردیده است نقش‌هایی از بیوتکنولوژی در صنایع غذایی که شامل نقش مهندسی ژنتیک وDNA نو ترکیب در صنایع غذایی، جنبه های مختلف استفاده از میکرو ارگانیسم‌ها برای تولید مواد غذایی از قبیل اسیدهای آمینه، افزودنیهای غذایی، طعم دهنده‌ها، ویتامین‌ها، پروتئین میکروبی و غیره، تأثیر بیوتکنولوژی بر روی کیفیت غذایی، روش‌های تشخیص سریع میکروب های بیماری زای غذایی، ایمنی غذایی و مدیریت مواد زائد و… به طور کلی اشاره گردیده و در نهایت به بررسی تولید نشاسته از ذرت به عنوان مهمترین پلی ساکارید مورد استفاده در صنایع غذایی پرداخته شده است .

کاربردهای بیوتکنولوژی در صنایع غذایی

مطالعات صورت گرفته نشان داده است که جمعیت جهان تا اواسط قرن حاضر، دو برابر خواهد شد و این در حالی است که اکنون نیمی از کودکان جهان از غذای کافی محروم هستند.

همچنین فشار از طرف مصرف کنندگان، خصوصاً در کشورهای صنعتی، باعث شده است که تولید محصولات غذایی بطرف استفاده از مواد افزودنی “طبیعی” و بکارگیری روشهای فرآوری نزدیکتر به روش های طبیعی، جهت پیدا کند.،

مواردی از این قبیل به همراه سایر مزایایی که وجود داشته اند، روشهای بیوتکنولوژی در صنایع غذایی را گسترش داده‌اند. با توجه به گسترش صنایع غذایی در کشور ما، آشنایی مختصر با کاربردهای بیوتکنولوژی در صنایع غذایی مفید به نظر می‌رسد:
1 -تعریف بیوتکنولوژی غذایی
2 -تولید محصولات نهایی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی
3 -تولید مواد افزودنی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی
4 -اصلاح مستقیم مواد غذایی یا مواد افزودنی به غذا
5 -تولید مواد کمک فراوری
6 -کاربردهای تجزیه‌ای
7 -تصفیه پسماند

تولید محصولات نهایی غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی

بیوتکنولوژی می‌تواند جهت تغییر مواد خام غذایی مانند شیر، گوشت، سبزیجات و غلات به محصولات با طعم و عطر مطلوب و قابلیت نگهداری بیشتر استفاده شود.

تولید این نوع محصولات در جهان، سابقه بسیار طولانی دارد و هم اکنون این محصولات در مقیاس صنعتی در سطح دنیا تولید می‌گردند.

بر اساس گزارشات موجود، حدود یک سوم رژیم غذایی در اروپا از غذاهایی تشکیل می‌شود که تخمیر شده‌اند؛ در حالیکه این رقم در سایر نقاط دنیا بین 20 تا 30 درصد می‌باشد.

از مثالهای این محصولات می‌توان به محصولات لبنی تخمیری مانند ماست و پنیر، سوسیس تخمیر شده خشک و نیمه خشک، سبزیجات تخمیر شده مانند کلم (sauerkraut) و زیتون تخمیر شده، نان، قارچ خوراکی، مشروبات الکلی و انواع غذاهای تخمیری آسیای شرقی مانند سس سویا، میسو، سوفو و تمپه اشاره نمود.

برخی از این محصولات از قبیل فرآورده‌های لبنی تخمیری، نان و قارچ خوراکی، در ایران نیز در مقیاس صنعتی تولید می‌گردند. همچنین اخیراً در رابطه با تولید محصولات دیگر مثل زیتون تخمیر شده و سس سویا، پروژه‌های تحقیقاتی در ایران انجام گرفته است.

توده میکروبی و پروتئین تک یاخته به عنوان غذا :
توده میکروبی نیز بعنوان یک ماده غذایی غنی از پروتئین، مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان مثال، آلمانیها طی جنگ جهانی دوم، برای جبران کمبود پروتئین، مخمرها را در مقیاس صنعتی کشت داده و بعنوان منبع غذایی در خوراک انسان مورد استفاده قرار دادند. همچنین از دهه شصت میلادی تولید محصولاتی به نام پروتئین تک یاخته (SCP ،(ابتدا از مواد هیدروکربنی و بعدها از مواد کربوهیدراتی ارزان قیمت در مقیاس صنعتی آغاز شد.

مثالی از تولید پروتئین تک یاخته (scp:(به عنوان مثال، شرکت ICI در انگلستان از کشت باکتری methylotrophous Methylophilus بر روی متانول در یک فرمانتور پیوسته به حجم 1500 متر مکعب، برای تولید سالانه 500 تا 600 هزار تن پودر خشک شده SCP در سال استفاده کرد. حجم زیاد فرمانتور و نیاز به راه اندازی آن بصورت پیوسته تحت شرایط استریل (aseptic (باعث شد که نیاز به ابداع تکنیکهای جدید مهندسی برای تولید این محصول در مقیاس صنعتی بوجود آید.

با وجود اینکه تولید این محصول از نظر فنی با موفقیت روبرو شد، ولی بخاطر برخی مشکلات از جمله هزینه‌های تولید بالا و کاهش قیمتهای محصولات رقیب (یعنی کنجالۀ سویا)، این پروژه و پروژه‌های مشابه در کشورهای غربی از نظر اقتصادی موفقیت آمیز نبودند. به عنوان مثال، شرکت ICI ،تولید محصول SCP خود را در اواسط دهه 80 میلادی متوقف کرد. قابل ذکر است که تولید این محصول در کشورهای بلوک شرق نظیر اتحاد جماهیر شوروی با موفقیت اقتصادی خیلی زیادی روبرو شد؛ زیرا تولید این محصول باعث عدم وابستگی به کنجالۀ سویای وارداتی از کشورهای غربی می‌شد.

جهت دریافت مشاوره و نگارش طرح توجیهی تولید صنایع غذایی بر پایه بیوتکنولوژی با کارشناسان گروه پژوهشی صنعتی تسکو تماس حاصل فرمایید.

دفتر مرکزی: ۳۳۳۷۸۱۹۶-۰۴۱        ایمیل:Info@tasscogroup.ir       فرم سفارش خدمات مشاوره (دانلود)