طرح توجیهی بسته بندی حبوبات، چای، برنج، قهوه و ادویه جات

طرح توجیهی بسته بندی حبوبات، چای، برنج، قهوه و ادویه جات

صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی که به فرآوری و عمل‌آوری مواد نباتی، حیوانی، زراعی، باغی، شیلاتی، دام و طیور و جنگل و مرتع می‌پردازد

صنایع تبدیلی و تکمیلی از جمله صنایعی است که نقش و تاثیر بسیاری از ابعاد مختلف در بخش کشاورزی داشته و دارد. افزایش ارزش افزوده، توسعه صادرات و کاهش ضایعات و همین طور کاهش ریسک در بخش کشاورزی از عمده‌ترین فواید توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این بخش است که بر ضرورت توجه به این صنایع تاکید می‌کنند. تجربه تعدادی از کشور‌های در حال توسعه نشان می‌دهد که توسعه و حمایت از این صنایع می‌تواند نقش حیاتی در توسعه بخش کشاورزی داشته باشد. | طرح توجیهی بسته بندی حبوبات

پیوند بین بخش صنعت و کشاورزی در کشور‌های در حال توسعه در مقایسه با کشور‌های توسعه یافته ضعیف‌تر است، این در حالی است که گذار از کشاورزی سنتی به اقتصادی پویا در کشور‌های در حال توسعه ارتباط متقابل بین کشاورزی و صنعت را طلب کرده و از اهداف کلیدی توسعه اقتصادی محسوب می‌شود.به طور متوسط جمعیت کره زمین هر ساله 7/1 درصد رشد می‌کند. پیش‌بینی می‌شود تا اواخر سال 2030 جمعیت جهان به هشت و نیم میلیارد نفر برسد که به این ترتیب اگر در سال 2030 تولید 3/3 میلیارد تن مواد غذایی می‌توانست تا حدی جوابگوی نیاز‌های غذایی مردم باشد. برای هشت میلیارد نفر  در سال 2030 حتی در صورت ثابت ماندن مصرف سرانه حداقل به 4/6 میلیارد تن مواد غذایی نیاز خواهد بود. | طرح توجیهی بسته بندی چای

به این ترتیب انسان‌ها باید بتوانند در 30 سال آینده حداقل دو برابر میزان فعلی مواد غذایی تولید کند. اعتقاد کارشناسان بر این است که این امر با استفاده از اراضی زیر کشت فعلی و نهاده‌های متوسط کشاورزی نیز امکان‌پذیر بوده و حتی می‌توان مواد غذایی مورد نیاز تا چهار برابر جمعیت فعلی جهان را تامین کرد مشروط بر اینکه روش‌های تولید، نگهداری، توزیع و مصرف مواد غذایی براساس اصول نوین علمی‌ صورت گیرد و حتی‌الامکان از ضایعات مواد غذایی جلوگیری شود. با توجه به مطالب ذکر شده نقش و اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در راستای نگهداری و فرآوری مناسب و جلوگیری از ضایعات برای توسعه این بخش کاملا آشکار می‌شود. بررسی‌های برخی کارشناسان نشان می‌دهد که با وجود امکانات بالقوه فراوان و تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور به دلیل فقدان صنایع تبدیلی و تکمیلی کافی در بخش کشاورزی و همچنین صنایع بسته‌بندی و نگهداری مناسب و کافی و یکپارچه و مکانیزه نبودن اراضی کشاورزی و عدم احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در مناطق عمده تولید محصولات، مقدار زیادی از این تولیدات در اثر حمل و نقل و نگهداری طولانی و نامناسب ضایع می‌شود و از بین می‌رود. با توجه به این‌که عمده‌ترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی روستاییان هستند که از این طریق کسب درآمد می‌کنند بنابراین توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این بخش می‌تواند به افزایش درآمد آن‌ها نیز منجر شود | طرح توجیهی بسته بندی ادویه جات

ایجاد این صنایع در بلندمدت و کوتاه‌مدت منفعت‌های بسیاری برای کشاورزان خواهد داشت و گسترش این صنایع باعث تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان می‌شود و همچنین شرایطی فراهم خواهد شد که در زمان افزایش تولید محصولات و کاهش تقاضا برای تولیدات خام، مانع از ضایع شدن آن و نوسانات منفی قیمت می‌شود. بالا رفتن ارزش افزوده علاوه بر توانمندی کشور به طور غیر مستقیم کشاورزان را در جهت توسعه بخش کشاورزی بهره‌مند می‌کند و در درازمدت منافع آن‌ها را تثبیت و تداوم می‌بخشد. در فرآوری ما جزو عقب‌مانده‌ترین کشور‌ها محسوب می‌شویم که همین امر خسارات فراوانی را متوجه کشورمان ساخته است. | طرح توجیهی بسته بندی قهوه و نسکافه

توسعه صنایع با هدف عرضه در بازار داخلی و سرمایه‌گذاری بدون توجه به ظرفیت‌های موجود و نیاز‌ها و تقاضا‌های بازار ، باعث بلااستفاده ماندن بخشی از ظرفیت تولید و افزایش هزینه‌های این صنایع می گردد و  نشانگر عدم برنامه‌ریزی درست است. در حال حاضر محصولات کشاورزی به صورت خام و فرآوری نشده صادر می‌شود که با رونق و توسعه این صنایع و مطابقت تولید با استاندارد‌های جهانی می‌توان بازار‌های صادراتی بهتر و ارزش افزوده بیشتری را به دست آورد.

برای رسیدن به این هدف نیازمند ارائه تسهیلات اعتباری بیشتر و هماهنگی آن با نیاز‌های موجود در بازار، رعایت نکات بهداشتی و استفاده از فناوری‌های تولید برای تطابق تولیدات با استاندارد‌های جهانی هستیم و ضرورت دارد دولت تسهیلات بیشتری برای سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه فعالیت در این عرصه اختصاص دهد. اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخشکشاورزی را زمانی بیشتر درمی‌یابیم که توجه کنیم پس از صنایع سنگین، صنایع غذایی از نظر وسعت و گستردگی دومین مقام را در جهان دارا هستند که صنایع غذایی استراتژیک مانند غلات، قند، لبنیات و روغن را نیز در بر می‌گیرد، در ضمن با توجه به میزان ارزش افزوده در این صنایع که با ارزش افزوده در صنایع پتروشیمی‌ برابری دارد و با جایگزینی صدور این محصولات به جای صدور قسمتی از نفت می‌توان به شکوفایی اقتصادی نزدیک‌تر شد.

در حال حاضر به دلیل نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی، کشاورزان با ریسک تولید می‌کنند در صورتی که توسعه این صنایع علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان، باعث تنظیم بازار و ثبات قیمت‌ها می‌شود. بازاریابی و بازاررسانی یکی از ارکان اساسی توسعه بخش کشاورزی است. بخش مهمی‌ از بازاریابی محصولات کشاورزی تشکیل و توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی است اما این صنایع هنوز در زیربخش‌های مختلف توسعه نیافته است در صورتی که توسعه آن مزایای بسیاری از جمله افزایش تولید، گسترش بازار‌ها و متنوع شدن محصولات و… را به همراه خواهد داشت.

با تاسیس صنایع فرآوری محصولات کشاورزی، کارخانجات می‌توانند با کشاورزان قرارداد ببندند و با قیمت مشخص و تضمین شده محصول را بخرند در حالی که هم اکنون به دلیل نبود این صنایع، کشاورزان با ریسک تولید می‌کنند. ایجاد صنایع فرآوری محصولات کشاورزی و دامی‌ از ضایعات محصول به خصوص برای محصولاتی همچون پیاز، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و… که فسادپذیری بالایی دارند و در فصولی از سال تولید زیادی دارند جلوگیری می‌کند. توسعه این صنایع زنجیره بازاریابی در بخش کشاورزی را کامل می‌کند و همچنین باعث اشتغال فارغ التحصیلان و دست‌اندرکاران بخش‌های مرتبط با کشاورزی می‌شود و از طرف دیگر کیفیت محصولات کشاورزی و زمینه انتخاب مصرف کننده را گسترش می‌شود.به طور خلاصه اهداف ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و روستایی عبارتند از :

1 . کمک به بهبود سطح زندگی روستائیان از طریق افزایش درآمد سرانه آن

2 . حرکت در جهت استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود در مناطق روستایی

3 . تولید بخشی از کالای مورد نیاز کشور در مناطق روستایی

4 . کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده بالاتر برای محصولات

5 . ایجاد زمینه های مناسب جهت افزایش مهارت ها و شکوفایی استعدادهای روستائیان

6 . کمک به کنترل مهاجرتهای بی رویه و کاهش ناهنجاریهای اجتماعی

7 . کمک به افزایش صادرات غیر نفتی کشور

8 . ایجاد اشتغال مولد برای جمعیت مازاد بر فعالیتهای بخش کشاورزی

بسته بندی غلات، حبوبات، برنج، چای، قهوه و ادویه جات یکی از  زیرشاخه های صنعت صنایع تبیدلی کشاورزی می باشد که با توجه به رشد این صنعت می توان ارزش افزوده بالاتر و نیز بالابردن راندمان تولید و نیز جلوگیری از اتلاف منابع کشاورزی یک کشور مورد توجه قرار گیرد.

 2-2- محصولات طرح توجیهی بسته بندی مواد غذایی

محصولات تولیدی در این طرح، بسته بندی انواع غلات و حبوبات و برنج، چای، قهویه و ادویه جات می باشد. دستیابی به کیفیت مواد غذایی از مهمترین اهداف بشر از دیر باز بوده است و ایمنی لازمه کیفیت آن است. ایمنی مواد غذایی اشاره دارد به فقدان یا وجود مقدار قابل قبولی از آلودگی، تقلب و ایجاد سموم طبیعی. یا موادی که ممکن است برای سلامتی انسان مضر باشند. بسته بندی از جمله مواردی است که میتواند مستقیما بر روی کیفیت و ایمنی مواد غذایی اثرگذار باشد. لذا باید در انتخاب نوع بسته بندی توجه کافی را به کار گرفت.

بسته بندی سبب ایجاد ارزش افزوده در محصولات تولیدی می‌گردد و این یکی از مهم ترین نقش های بسته بندی می‌باشد. با توجه به آمار و اسناد معتبر موجود، متوسط هزینه بسته بندی ۱۰ درصد قیمت تمام شده کالاهای صادراتی است اما می‌تواند تا ۹۰ درصد باعث ایجاد ارزش افزوده گردد. از دو جهت ارزش افزوده مورد بررسی قرار می‌گیرد، از این جهت که سبب افزایش سطح درآمد ملی می‌گردد، و از جهت دیگر باعث بالا رفتن ارزش محصولات صادراتی می‌شود.

  2-2-1-بسته بندی غلات، حبوبات و برنج

آماده‌سازی و  بسته‌بندی دانه‌های حبوبات و غلات همانند لوبیا شامل لوبیای سفید، لوبیای قرمز، لوبیای چیتی، لوبیای چشم بلبلی، لوبیای کشاورزی و لوبیای سویا، ارقام عدس، نخود، لپه، ماش و باقلا غلاتی همانند برنج، گندم ،جو پرک شده در ارقام مختلف است.

1.1.2            2-2-2- بسته بندی چای

بسته بندی چای جهت محافظت در برابر رطوبت، گرما، نور خورید و قارچ صورت می گیرد. در این طرح چای فرآوری شده بصورت بسته بندی نیم کیلویی و یک کیلویی بست بندی و به بازار عرضه می شود.

   2-2-3- بسته بندی قهوه و فرآورده های بر پایه قهوه

بسته بندی قهوه به صورت درست و اصولی بخش مهمی از نگهداری قهوه را شامل می‌شود. انواع فرآورده های بر پایه قهوه در این طرح عبارتند از: پودر قهوه فوری، پودر کاپوچینو و … که به صورت تک نفره بسته بندی خواهند شد.

 2-2-4- بسته بندی انواع چاشنی و ادویه

ادویه یک نوع طمع دهنده است که استفاده فراوانی در غذاهای ایرانی دارد. ادویه جات برای طمع‌دار کردن، معطر کردن و یا برای رنگ دادن استفاده می‌شوند. به دلیل اینکه ادویه جات به صورت مستقیم با غذا در ارتباط هستند، لازم است تا به صورت کاملا بهداشتی در بسته بندی‌های با کیفیت قرارداده شوند.

 2-2-5-کد آیسیک محصولات طرح توجیهی بسته بندی حبوبات، چای، برنج، قهوه و ادویه جات

ISIC نوعی طبقه بندی استاندارد برای فعالیت‌های اقتصادی تولیدی است. هدف اصلی ISIC فراهم کردن مجموعه‌ای از رده‌های فعالیتی است بطوریکه در آن بتوان موجودیت‌های اقتصادی را براساس نوع فعالیتی که انجام می‌دهند طبقه بندی کرد. وزارت صنایع و معدن و تجارت از این طبقه‌بندی برای دسته‌بندی فعالیت‌های صنعتی استفاده می‌نماید.

بر اساس استعلام از سامانه اطلاعات محصولات صنعتی، معدنی و کشاورزی سازمان صمت (بهین‌یاب) و مطابق پروانه بهره برداری صادر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ، کد آیسیک محصولات طرح مطابق جدول 4 می‌باشد.

جدول 4: کد آیسیک و تعرفه محصولات اصلی واحد تولیدی

1.1.6            2-2-6- مشخصات، ویژگی ها و تعاریف علی، تخصصی | طرح توجیهی بسته بندی حبوبات، چای، برنج، قهوه و ادویه جات

پیش از اینکه به ویژگی های بسته بندی مواد غذایی بپردازیم، ابتدا باید بررسی کنیم، این نوع از بسته بندی ها چه مشخصه‌هایی  را باید داشته باشند. در زیر به شرایط یک بسته بندی استاندارد اشاره می‌شود:

• قابلیت پذیرش چاپ بر روی بسته بندی
• قابلیت استفاده در ماشین های لفاف
• قابلیت دوخت در حرارت روی بسته
• شکل پذیری به کمک باد یا خلا یا فناوری های حرارتی

بسته بندی مواد غذایی علاوه بر این موارد، نیازمندی ها و شرایط خاص دیگری هم باید داشته باشد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است:

• شفافیت و درخشش سطح بسته برای رضایت و جلب نظر مشتری
• کنترل در انتقال رطوبت و بخار آب
• کنترل در انتقال سایر گاز ها مانند دی اکسید کربن، اکسیژن و نیتروژن
• تحمل تغییر درجه حرارت هنگام انبارداری، جا‌به‌جایی و فروش
• نبود مواد سمی در جنس بسته بندی
• ارزان و به صرفه بودن بسته بندی
• مقاومت در مقابل ضربه و فشارهای خارجی
• دستگاه بسته بندی محصولات غذایی

الزامات بسته بندی مواد غذایی:

برای هر کدام از نیازهایی که صنعت بسته بندی مواد غذایی به آن احتیاج پیدا می‌کند، دستگاه و ماشین‌‌آلات یا یک فن‌آوری در نظر گرفته شده است. هر کدام از انواع مواد غذایی، ویژگی منحصر به فرد خودش را دارد که در نتیجه نیاز به طراحی بسته بندی خاصی هم پیدا می‌کند که بتواند تمام مشخصه‌های یک بسته بندی استاندارد را نیز داشته باشد. این فن‌آوری‌ها در زیر معرفی شده‌اند:

ورق‌های جذب کننده اکسیژن برای کند کردن فرآیند اکسیده شدن چربی‌ها در محصولاتی که چرب هستند. | طرح توجیهی بسته بندی حبوبات

ورق‌های خوراکی عایق بین محصولات داخل بسته بندی برای کند کردن روند انتقال رطوب بین اجزای تشکیل دهنده یک ماده غذایی درون بسته که هر کدام فعالیت شیمیایی متفاوتی دارند.

ورق‌های جذب کننده دی اکسید کربن. | طرح توجیهی بسته بندی مواد غذایی

ورق‌های جذب کننده بوی نامطبوع، چه از بیرون بسته به داخل و چه برعکس آن.

ورق‌های حساس به مایکرویو که در صورت افزایش دما و گرم شدن محیط باد کرده و مواد غذایی داخل بسته بندی را حرارت می‌دهد. این ورق ها در بسته بندی موادی مثل سیب زمینی نیمه آماده، نان‌های صنعتی و نیمه صنعتی و یا ذرت نیمه آماده کاربرد دارند و نشانگر انجام فرآیند مایکرویو روی این بسته بندی ها چاپ شده است. | طرح توجیهی بسته بندی چای

ورق‌های منتشر کننده بخار آب درون بسته بندی به بیرون.

غیر از موارد گفته شده معمولا روی بسته بندی های محصولات غذایی اطلاعات مهم و ضروری مبنی بر نحوه نگهداری کالا، طراحی و چاپ شده که شامل دمای لازم برای نگهداری از محصول (مثل مکان خشک و خنک، یا در یخچال، یا به دور از نور خورشید) می‌شود. گاهی هم هشدارهایی مبنی بر نگهداری نامناسب محصول روی بسته بندی طراحی و چاپ می‌شود که نشان می‌دهد در صورت فشار یا ضربه یا سوراخ بودن بسته بندی، محصول داخل آن دیگر قابل استفاده نیست یا مثلا باید دور از دسترس کودکان نگهداری شود. | طرح توجیهی بسته بندی قهوه و نسکافه

1.1.7            2-2-7- کاربرد‌ بسته بندی حبوبات، چای، ادویه، برنج و قهوه

اگر بخواهیم به صورت موردی مزایای بکارگیری اصول بسته بندی مواد غذایی عبارتند از:

• محافظت:هدف اولیه از بکارگیری نکات و اصول طراحی بسته بندی مواد غذایی، محافظت از آنها در برابر آسیب های وارد شده در طی حمل و نقل، جابجایی و انبار کردن آنهاست. حتی آنها را از آسیب مستقیم رطوبت، نور، گرما و سایر فاکتورهای محیطی ایمن نگه می دارد. | طرح توجیهی بسته بندی قهوه
• جذب مشتری:یک ماده غذایی با بسته بندی و طراحی اصولی و شیک، قطعا در جلب نظر مشتریان بسیار موفق عمل خواهد کرد و در نتیجه روی میل آنها برای خرید نیز اثر مثبت خواهد گذاشت. طبق نظرسنجی ها، دو سوم مشتریان گفته اند که نوع بسته بندی تأثیر زیادی در تصمیم گیری آنها برای خرید یک محصول دارد.
• اطلاعات دهنده:بدون انجام اصول بسته بندی مواد غذایی، مشتریان متوجه نخواهند شد که مواد تشکیل دهنده محصول پیش روی آنها از چیست، شرایط نگهداری آن به چه نحوی است، چطور باید استفاده کرد و غیره. در چنین شرایطی قطعا محصولی که این موارد را به خوبی با طراحی حرفه ای عرضه کرده باشد، مورد پسند مشتری خواهد بود. | طرح توجیهی بسته بندی ادویه جات
• حمل و نقل راحت تر:اگر اصول بسته بندی کردن مواد غذایی رعایت نشود، مشتریان در حمل مواد غذایی به مشکل خواهند خورد و به همین دلیل می بینیم که بسته به نوع ماده غذایی یا خوراکی آنها را به شکل قوطی، جعبه، بطری، کیف و غیره قرار می دهند.